Dziecko dwujęzyczne.
Wychowanie dziecka nie jest sprawą łatwą ani lekką. Wymaga ono od rodziców konsekwencji w działaniu, cierpliwości i wytrwałości. Wychowanie nabiera zupełnie innego wymiaru, gdy dziecko nie wychowuje się w rodzimym kraju jego rodziców. Ta sytuacji determinuje życie przynajmniej w dwóch kulturach i dwóch językach. Dziecko w domu spotyka się z językiem polskim oraz z polską tradycją, zwyczajami, świętami a poza domem otoczone jest zupełnie innym językiem, inną kulturą. Rodzice często pytają – co robić w takiej sytuacji, jak wspierać język polski? Ja staram się na te pytania odpowiedzieć właśnie dziś 🙂
Dziecko dwujęzyczne
DWUJĘZYCZNOŚĆ (bilingwizm)
…to umiejętność biegłego, systematycznego posługiwania się dwoma językami przez jedną osobę w mowie i piśmie. W dzisiejszych czasach, w których wielu ludzi migruje, jest to dość powszechne zjawisko. W literaturze można odnaleźć wiele podziałów dwujęzyczność, choć najprostszym i najłatwiejszym do zrozumienia jest podział na dwujęzyczność:
SYMULTANICZNĄ
Dziecko nabywa jednocześnie dwa języki zgodnie z regułą OPOL – One Person One Language. Można też spotkać rozszerzenie One Parent One Language. Takie zjawisko występuje w rodzinach, gdy mama jest np. Polką a tata jest np. Anglikiem.
SEKWENCYJNĄ
Taka sytuacji ma miejsce, gdy obydwoje Rodziców mówi np. w języku polskim a mieszka np. w Anglii. Wtedy dziecko uczy się języka kraju, do którego migrowało lub, w którym się urodziło, gdy idzie do żłobka, przedszkola lub szkoły. Z punktu widzenia psychologicznego ważne jest to, by rodzice dbali o ciągły rozwój języka kraju, w którym chwilowo, bądź na stałe, przebywają. Chodzi tu głównie o to aby rodzice i dzieci byli „tacy sami”. Bardzo często bywa niestety tak, że dziecko ma bardziej rozbudowane umiejętności językowe kraju, w którym mieszka, niż jego rodzice. Wtedy to, role się zmieniają. To dziecko przejmuje odpowiedzialność za rodziców, to ono czuje się mniej pewnie. Trudna sytuacja 🙁
Dziecko dwujęzyczne a wspieranie rozwoju języka polskiego.
W dwujęzyczności i dwukulturowości istotne jest to, żeby wychowywać dziecko w przekonaniu, że dwa języki i dwie kultury są tak samo istotne, ważne, wartościowe, piękne i dlatego powinny być tak samo szanowane. Aby kształtować język polski poza granicami Polski trzeba starać się bardziej i wkładać o wiele więcej pracy w to, żeby dziecko mówiło po polsku. Dlatego…
Rodzice…
- rozmawiajcie (nie tylko mówcie) dużo ze swoim dzieckiem, tłumaczcie mu różne sytuacje, stwarzajcie wiele sytuacji dialogowych, pozwalajcie dziecku poczuć się ważną osobą w rozmowie. Po zadaniu pytania czekajcie na odpowiedź dziecka, wykorzystujcie każdą codzienną sytuację aby rozwijać jego słownictwo – gotowanie, sprzątanie, spacery, itd.,
- czytajcie polskie bajki / baśnie dziecku przed snem lub o innej porze dnia i nocy 🙂 Gdy dziecko zna doskonale czytaną bajkę zamieńcie się rolami. Zaproponujcie dziecku, by to ono przeczytało (opowiedziało) wam bajkę,
- proponujcie dzieciom (w normie rozwojowej) polskie bajki, najlepiej: „Bolek i Lolek”, „Przygody Kota Filemona”, filmy dla dzieci, itp. W tych bajkach / filmach słownictwo jest proste, słowa wymawiane są powoli, obraz odzwierciedla treść dialogów bohaterów. ALE nie za dużo!!! – 10 – 20 minut na dzień to maks! Nie pozostawiajcie tych treści samych sobie. Traktujcie je jako punkt wyjścia do rozmowy. Tylko wtedy oglądane bajki mają sens. Dziecko rozwija się poprzez relację z drugim człowiekiem a nie szklanym ekranem! Ten pomysł nie tyczy się dzieci, które nie mówią bądź rozwój ich mowy nie jest odpowiedni do ich wieku. Dzieci od 0 – 2 lat nie powinny oglądać bajek, itp. w ogóle!
- śpiewajcie razem, uczcie się prostych polskich piosenek – dostosowanych do wieku dziecka,
- zachowujcie (w miarę możliwości) kontakt z innymi polskimi dziećmi na terenie kraju, w którym mieszkacie. Dobrym pomysłem są polskie sobotnie szkoły, gdzie dziecko dwujęzyczne będzie miało okazję uczyć się języka polskiego kontekstowo i sytuacyjnie a także poza słownictwo, z którym w domu niekoniecznie może się zetknąć na co dzień,
- bawcie się wspólnie – lalki, pacynki, kukiełki – może jakieś przedstawienia, teatrzyki, tzw. język w działaniu,
- rysujcie, malujcie, wycinajcie, przyklejajcie, twórzcie fajne pamiątki z każdego ważnego wydarzenia w życiu dziecka, piszcie pamiętniki – ilustrujcie je,
- a w czasie wakacji lub innych dni wolnych (w miarę możliwości) latajcie do rodzinnego kraju lub zapraszajcie do siebie rodzinę, znajomych. Cieszcie się każdą chwilą spędzoną wspólnie, róbcie ciekawe zdjęcia, na podstawie, których po powrocie będziecie mogli snuć opowieści i tworzyć albumy.
Co warto pamiętać wychowując dziecko dwujęzyczne…
…to tylko od Was zależy jak Wasze dziecko będzie traktowało wszystko to co polskie i jak będzie posługiwało się językiem polskim. Dziecko dwujęzyczne to podwójny skarb 🙂 ale także podwójna praca, praca i jeszcze raz praca.
