Dziś ponownie kontynuacja cyklu o AAC. Mocno się wkręciłam, nie będę ukrywać! 😉 Będziemy rozmawiać m.in. o tym, co daje dawanie wyboru dziecku w terapii. Serdecznie zapraszam do lektury!
Zapowiadanie wykonywanych czynności
To bardzo ważny element postępowania terapeutycznego w AAC. Jest on wprowadzany praktycznie od samego początku i kontynuowany przez cały okres współpracy. Dzięki niemu dziecko, nawet to najniżej funkcjonujące, uczy się kojarzyć pewne zwroty, przedmioty i symbole z tym, co je teraz czeka. Dzięki nim czuje się bezpieczniej w środowisku, w którym przebywa. Kiedy popatrzymy na rozwój dziecka neurotypowego oraz na to, w jaki sposób komunikujemy mu, co będziemy robić, dojdziemy do wniosku, że zapowiadanie nadchodzących czynności jest bardzo naturalne. Praktycznie od samego początku mówimy do noworodka, potem do niemowlaka, później dziecka, że teraz będzie zmiana pieluchy, że zaraz dostanie jeść, że za chwilę idzie spać, że zgaśnie lub zapali się światło, że za 5 minut zakładamy buty, bo idziemy na spacer, itd. Monolog rodzica nie jest przecież bez sensu. Dziecko w ten sposób uczy się świata. Uprzedzając dziecko przed wykonaniem pewnej czynności pomagamy także sobie w lepszym funkcjonowaniu w danej sytuacji. Zdajemy sobie też sprawę, że po drugiej stronie jest człowiek, z którym jesteśmy w relacji. Może na początku nie rozumie co mu komunikujemy, co się za chwilę wydarzy, ale z biegiem czasu pojawiają się korzyści wypływające z takiego postępowania oraz większe rozumienie sytuacji przez dziecko.
W terapii dziecka, którego rozumienie języka jest w jakimś stopniu ograniczone np. z ORM, afazją dziecięcą, na początku drogi w dwujęzyczności sekwencyjnej, kiedy dziecko zupełnie nie zna języka lub zna go w niewielkim stopniu, jest bardzo przydatne. Ta strategia może zostać wprowadzona za pomocą:
- krótkiego, powtarzalnego komunikatu słownego,
- symbolicznego przedmiotu lub elementu przedmiotu,
- zdjęcia,
- symbolu z systemu komunikacyjnego.
Takie postępowanie może znacząco wesprzeć rozumienie sytuacji, a tym samym bezpieczeństwo i komfort dziecka, nie zapominając o nauce znaczenia słów i zwrotów zawieszonych w danym kontekście i sytuacji. Innymi słowy, rozmawiajmy z naszymi pacjentami na temat tego, co się teraz dzieje w gabinecie i co będziemy robić za moment.
Dawanie wyboru dziecku
Myślę, że zgodzimy się , że nikt z nas nie lubi mieć narzucanego czegoś „z góry”. Dlatego w momencie, gdy ktoś przedstawi nam jaki mamy wybór, dostajemy różne opcje, co implikuje szereg aktywnościspośród czego możemy wybierać.
W terapii logopedycznej dawanie wyboru dziecku może być użyteczne, kiedy:
- chcemy zmotywować i zachęcić dziecko do współpracy, czyli zaktywować dziecko do działania (dziecko jest decyzyjne i sprawcze),
- chcemy nauczyć je podejmowania decyzji i przyjmowania, radzenia sobie z ich efektami,
- dziecko nie rozumie zadanego przez nas pytania, a my dając wybór nakierowujemy je na sposób myślenia i możliwe odpowiedzi,
- dziecko neguje proponowane mu zadania lub / i nie chce współpracować.
Ta strategia jest niezwykle ważna z punktu widzenia prozy życia rodziny / dziecka i jednocześnie bardzo prosta do wykonania i wdrożenia w terapii. Ze względu na swoją uniwersalność możliwe jest jej częste stosowanie w wielu sytuacjach. Możemy dać dziecku wybór przez zaprezentowanie mu:
- przedmiotów (jedzenia, ubrań, zabawek),
- umownych symboli, które dziecko łączy z ich znaczeniem i wie co się pod nimi kryje,
- krótkiego pytania – chcesz jeść czy pić?
Dzięki temu dziecko nie dość, że słyszy, to również widzi to, co może wybrać. Swoją decyzję uzewnętrznia przez wskazanie. W punkcie ostatnim może zanegować lub potwierdzić wybór, jeśli potrafi to zaprezentować. Warto zaznaczyć, że liczba elementów do wyboru zależy od możliwości dziecka. Czasem dwa elementy są dobrym rozwiązaniem, a w innym przypadku można opracować całą tablicę tzw. tablicę wyboru.
Czasami te najprostsze rzeczy działają najlepiej. Aby przełamać barierę, aby pójść krok dalej, aby uspokoić sytuację, aby dać narzędzia rodzicom czy opiekunom pacjenta. Drobne kroki, byle do przodu. Pamiętajcie o tym!
Kamila
PS: Jeżeli interesuje Cię tematyka terapii AAC zapraszam tu: LINK
